Kıskançlık

Bu konuda anne ve baba nasıl hareket etmelidir?

Büyük insanlarda bile çok kuvvetli bir heyecan olabilen kıskançlık, küçük çocuklarda çok daha şiddetli olur, hatta zamanla çocuğun kişiliğinde önemli zararlara yol açabilir. Bu nedenle kıskançlığı önleyebilmek için mümkün olan her şey yapılmalı ve hiç olmazsa kıskançlığın yarattığı olayların etkilerini azaltmaya gayret etmelidir. Genellikle çocuklardaki kıskançlığın en sık rastlanan sebeplerinden biri yeni bir kardeşin dünyaya gelmesidir.

Çocuk küçük bir bebeğin eve geleceğini önceden bilmeli ve bu fikre yavaş yavaş alıştırılmalıdır. Bu o vakte kadar evin tek çocuğu olan 6 yaşından aşağı çocuklar için özellikle önemlidir. Çünkü bu yaştaki bir çocuğa anne sevgisini, ilgisini yaş farkı az olan kardeşi ile paylaşmak çok zor gelir.

Onun için anne baba sevgisi tıpkı bir avuç şeker gibidir. Eğer bundan bir başkasına da verilirse kendisine daha az kalacağını sanır.

Yeni doğan çocuğun gelişi ile ortaya çıkan ev içindeki değişiklikler onda kendisinin bir yana itildiği, pabucunun dama atıldığı duygusunu yaratabilir. İşte o zaman anne- baba çocuğun yine sevildiğine, istendiğine, yine büyüklerin kalbinde yeri olduğuna inandırılmasının ne kadar önemli olduğunu bilmelidir. Ama büyük çocuğu buna inandırmak pek kolay olmayacaktır.

Ona, yeni gelen bebeğin sadece anne-babaya değil, kendisine de geldiğini anlatmalısınız.Çocuk bu yeni durumu bu yolla daha kolay kabullenecektir.

Şayet bebeğin doğumu evde bazı değişiklikleri gerektiriyorsa bunu doğumdan çok önce yapmalıdır.Örneğin; büyük çocuğun bakımını alacak kimse onun önceden tanıdığı ve sevdiği kimse olmalıdır.

Büyük çocuğun yatağını ve odasını küçük bebeğe vermeyi uygun buluyorsanız, yapılacak değişiklik büyük çocuğa sırf kendisinin artık büyümüş olduğu için yapıldığı anlatılmalıdır.

Annenin hastaneden bebekle birlikte dönüşü büyük çocuk için üzüntü duyduğu bir andır.Zira herkes anne ile, bebek ile meşguldür. Bu anda büyük çocuk kendinin bir kenara bırakıldığını, terkedildiğini zannedebilir. Bu nedenle büyük çocuğu annenin eve döneceği sırada bir yakına, eğlenebileceği başka bir yere göndermek daha iyi olur. Annenin ve bebeğin gelişinin verdiği telaşlı hava geçipte, ortalık yatışınca çocuğun eve gelmesi daha uygun olur.Eve gelir ve özlediği annesinin kollarına atılarak onu öper. Bu sırada onu ille de kardeşi ile ilgilenmesi için ısrar etmemelisiniz. Zira o biraz sonra merak içinde kendiliğinden bir ilgi gösterecektir. Büyük çocuk kendisinin bebeği sevmek zorunluluğunda olduğunu ve her herşeyi onunla paylaşmak gerektiğini hissetmemelidir.

Kıskançlığı Önlemek İçin Ne yapılabilir?

Burada babanın davranışı etkili ve yararlı olabilir. Babanın rolü bu noktada önemlidir. baba yeni bebeğin doğumundan çok önce büyük çocukla arasında yakın arkadaşlık ilişkisi kurmuş olmalıdır.

Baba, büyük çocuğu eğlencelere, alış-verişe götürmeli, birlikte gezintiler yapmalı, tatil günleri ve akşamları işinden döndüğü zaman onunla oyunlar oynamalıdır.Ona hikayeler okumalı, bir arkadaş gibi konuşmalıdır.

ilkgünler ana baba çocuğun yanında bebekten mümkün olduğu kadar bahsetmemelidir.Bebeği görmek için misafirler geldiği zaman da onların dikkatini, pek hissettirmeden büyük çocuğun üzerine çekmek yararlıdır. misafirlerin yeni bebeğe hediyeler getirdiği ve bu arada kendisini unuttuklarını görmek büyük çocuğa çok ağır gelir. Fazlasıyla üzüntüye kapılır. Aslında misafirler yeni bebeği görmek ve büyük çocuğa da hediye vermek için gelmiş olmalıdır.

Büyük çocuğun üzülmesini önlemek için, onunla ilgilenmeyen, ona birşey getirmeyen misafirlerin bu yanlış hareketlerini düzeltmek anne ve babaya düşer. Bu gibi durumları önlemeyi düşünen anne ve babalar evde yedek bir kaç oyuncak bulundurmalı ve sanki misafir getirmiş gibi gerektiğinde bunları çocuğa vermelidir.

Büyük çocuktan, bebeğin bakımı için onun yapabileceği yardımları bekleyip bu ortamı yaratacak fırsatları hazırlayınız.

Bu onda güven duygusunu yaratır ve kendini daha önemli hisseder. Örneğin; bebeğin örtüsünü getirmeyi, mama şişesini tutmayı büyük çocuktan isteyebilirsiniz. Eğer o da şişeden bir kaç yudum içmek isterse kızıp azarlamayın, bırakın yapsın, yeniden o da bebekleşiyor diye endişeye kapılmayın. Kız veya oğlan olsun büyük çocuğa bir oyuncak bebek alabilirsiniz. Hele kundak, örtü, emzik gibi şeyleri de verirseniz, o tıpkı annesinin bebeğe yaptıklarını, oyuncağına yapmaktan hoşlanır. Anne mümkün olduğu oranda zamanının bir kısmını büyüğe ayırmalıdır. Onun oyuncakları ile ilgilenmeli, diğer işlerini bebek uyurken kendisinin büyüğün yanında kalabilmesine olanak verecek şekilde ayarlamalıdır. Yani bebek uyurken, fırsat bu fırsattır diyerek, büyüğü bir kenara itip ev işleri ile uğraşmamalıdır, büyük çocuk ile ilgilenmelidir.

Kıskançlığın Çeşitli Belirtileri Nelerdir?

Her çocuk kıskançlığını açıkça göstermeyebilir. Yani bebeğin doğması ile ortaya çıkan kıskançlığı ve bunun gösterilerini bilen ana babalar kıskançlık nedeni ne olursa olsun, ona karşı sevgilerini bol bol göstermekten sakınmamalıdırlar.

Büyük çocuk bebeğe rağmen, kendisinin de sevildiğini görür ve buna inanırsa, anne baba sevgisini kardeşi ile paylaşması onun kişiliğini kuvvetlendirir.

Aksine büyük artık ihmal edildiğini hissederse bir gün kederli ve kıskanç olmaktan kendini alamaz. Bu durumda kıskançlığını ya açıkça gösterir, yani bebeğe vurur, hücum eder veya parmağını emer, konuşurken kekeler, iştah ve uyku düzeni bozulur, yahut da öç alma duygusu ile her türlü olumsuz hareketleri yapmaya kalkışır. Bu arada zaman zaman bebeği sevebilir, ilgilenebilir ama akşamları sert ve incitici olur.

Bir de eve yeni bebek geldiğinde çocukta aşırı bir sıkıntı ve durgunluk, içe kapanıklık hali görülebilir, yahut da çocuk elinde olmadan devamlı bebekle meşgul olur. Bunlar büyük çocuktaki kıskançlığın en çekinilen iki şeklidir. Eğer böyle bir durum varsa uzmanlara başvurmak gerekir. Şüphesiz ana baba çocuğun bu kıskançlık gösterilerinden hoşlanmazlar. Fakat; çocuğa kızar, azarlar, sert davranırlarsa bu ondaki sevilmediği(dışlandığı ) vb. olumsuz duygularını ve korkularını daha da arttırır. Onu istememek, itelemek, horlamak şöyle dursun, ona güven vermeli, sevildiğini göstermeli, fakat sık sık birlikte olmak için gereken zamanın ellerinde olmadan azaldığı çocuğa usulünce anlatılmalıdır. Ona, ası şimdi sizin onun yardımına ihtiyacınız olduğunu anlatmalısınız. evde arandığını belirtmelisiniz. Bu ondaki üzücü duyguları hafifletecektir.

Çocuk anne ve babasının kendisini aradığını, sevdiğini bilirse kendini suçlu ve kederli hissetmez.

Çocuklar büyüyünce, ister gerçek ister gerçek dışı olsun bir takım haksızlıklar aile yaşamında sarsıntılar doğurur.

Anne baba farkında olmadan yaptıkları kıyaslarla çocukta ona karşı haksız davranıldığı duygusunu uyandırırlar. Zira bu karşılaştırmalar çocuğu yaralar. “Şu haline bak her tarafın pislik içinde, ama Ayşe öylemi? O ne kadar temiz bir çocuk” veya “ Bak Ali ne kadar çalışkan, söz dinleyen uslu bir çocuk gibi sözler onda düşmanlık ve kıskançlık duygusunu uyandırır. Onun için çocuğunuzu, başka çocuklarla, ya da kardeşleriyle karşılaştırmaktan kaçınınız.

Kıskançlık sadece aile içinde kalmadığı gibi kıskanç olmanın yaşı da yoktur. Bir çocuk büyükannesini ve büyükbabasını, öğretmenini, oyun arkadaşlarını da kıskanabilir. Çocuk bu kimseleri o kadar sevebilir ki artık onları tamamen kendine mal eder.

Çocuk kıskançlık belirten davranışlar gösterdiğinde ona karşı yakın, samimi sevgi gösterin, ona haklı bulunduğunuzu açıklarsanız çocuk kıskançlık duygularını azaltmaya, kendine hakim olmaya gayret eder.

Eğer ana baba her türlü tercihten sakınıp çocuklarının her birini eşit derecede sevdiklerini gösterirlerse aile yaşamında huzursuzluk olmaz. Ama çocuklar kendi aralarında atışırlar, münakaşa ederler. Bu çatışmalar sonunda her biri kendi dilediğini az çok elde eder, kendi aralarında uzlaşabilirlerse ana babaların bu olayları normal karşılayıp hiç karışmaması daha iyidir. Çünkü bunlar çocukların toplu yaşama yasalarını öğrenme yollarından biridir. Fakat çatışma tehlikeli bir hale dönüşürse büyüklerin araya girip dövüşenleri ayırması gerekir. Uzun ve sıkıcı öğütler yerine hakemlik yaparak iki taraf için bir uzlaşma yöntemini teklif edebilirsiniz. Özellikle küçük çocuklarda kardeş sevgisi doğuştan bulunmaz. Bu sevgi ancak aile yaşamının düzeni ve huzuru içinde gelişebilir.