Su Rehberlik ve Psikolojik Danışma

Rehberlik ve psikolojik danışma, her sorunu çözme gücüne sahip olan bir hizmet değildir; bir çok sınırlılıkları olan bir hizmettir. Bugün okullarımızdaki olanaksızlıklar ise, bu sınırlılığı daha da arttırmaktadır. Yönetici ve öğretmenlerin birçoğu, rehberlik ve psikolojik danışma eğitiminden yoksundurlar. Okullarımızın çoğunda, rehber öğretmen bulunmamaktadır. Başarılı bir rehberlik ve psikolojik danışma uygulanması için gerekli olan yer, araç ve gereçleri bulunmayan okullarımızın sayısı oldukça kabarıktır.

Ancak tüm bu yoksunluklara karşın, okullarımızda rehberlik ve psikolojik danışmaya ilişkin olarak, küçümsenmeyecek hizmetler verilebilir. Okula düşen rehberlik ve psikolojik danışma görevleri gözden geçirilerek, olanaksızlıklara karşın bu alanda verilebilecek hizmetler, şöyle sıralanabilir:

1. Okul müdürünün öncülüğünde, yapılabilecek çalışmalar belirlenerek bu çalışmalar gerçekleştirilebilir.
2. Okul rehberlik hizmetleri çalışma programına okulun varolan olanaklarıyla gerçekleştirilebilecek konuların alınmasına özen gösterilebilir. Programda, bireysel ve grupla psikolojik danışma aracılığıyla yerine getirilebilecek konulara yer verilmeyip, uzmanlığı gerektirmeyen grup rehberlik etkinliklerine ağırlık verilebilir. Örneğin okula ve duruma alıştırma, verimli çalışma alışkanlığı kazandırma, okuma alışkanlığını geliştirme, meslekleri ve eğitim kurumlarını tanıtma, çalışmalarına her okulda yer verilebilir.
3. Okul ve sınıf kitaplıkları yoksa, bunların kurulmasına başlanabilir ve bunlar yararlı yapıtlarla zenginleştirilmeye çalışılabilir. Bu kitaplıklar okulun ve sınıfın düzeyine uygun sözlük, ansiklopedi, yazım kılavuzu, atlas, yardımcı kitap gibi başvuru kitapları, yazınsal, bilimsel yapıtlar ve değişik meslekleri tanıtan kaynaklarla donatılabilir. Okul ve sınıf kitaplıklarına öğrencilerin en verimli bir biçimde yararlanabilecekleri bir işleyiş kazandırılabilir. Bu yolla öğrencilere eğitsel yardımda bulunulabilir.
4. Eğitici kollar, demokratik nitelikte ve eğitim ilkelerine uygun olarak örgütlendirilebilir ve çalıştırılabilir.
5. Okul-aile birlikleri, rehberlik ve psikolojik danışma amaçları doğrultusunda daha etkin duruma getirilebilir. Eğitimin gerçekleştirilmesinde çok gerekli ve yararlı olan bu kuruluşlar, salt para vermek ya da para toplamaktan kurtarılabilir. Öğrencilerin sahneye koyacakları oyunlar, spor gösterileri, müzik etkinlikleriyle; verilen çaylara; çocuğun ve ergenin gelişimi ve eğitimi konularında karşılaşılan sorunlara ışık tutan eğitsel toplantılarla, ev ve okul arasında dostça, sıkı ilişkiler oluşturulabilir.

6. Sınıf velilikleri kurulabilir. Bu yolla velilerin rehberlik ve psikolojik danışma uygulamaları konusunda bilinçlenmeleri ve çocuklarının eğitimine yardımcı olmaları sağlanabilir.

7. Rehberliğin gerçek anlamıyla okullarımıza girmesi için baş koşullardan biri olan demokratik tutumun, sınıf içi ve sınıf dışı okul etkinliklerinde egemen kılınmasına çalışılabilir. Bu çaba, öğretmen ve yöneticinin tutumlarını rehberlik ve psikolojik danışma ilkeleri doğrultusunda değiştirmeye çalışmaları demektir. İlkeleri incelendiğinde de anlaşılacağı gibi rehberlik ve psikolojik danışma, bireye ve onun kendine ilişkin konularda karar verme hakkına saygıyla başlamaktadır. Bireyin, kendine özgü özellikleri göz önünde bulundurularak eğitilmesi gerekmektedir. Rehberlik ve psikolojik danışma anlayışının girdiği bir okulda, öğrencinin salt ders başarısıyla ilgilenilmemektedir; öğrenciye tümüyle gelişmesini sağlayan bir tutumla yaklaşılmaktadır. Örneğin, bir okuldaki öğretmen ve yöneticiler, öğrenciyi kendi düşünce ve tutumu doğrultusunda yönlendirme eğilimi gösteriyor; öğrencinin baskı, korku, tehdit, dayak ile eğitilebileceğine inanıyorlarsa, bu okulda hiçbir rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti verilemeyecektir. Böyle bir okulda yapılacak rehberlik ve psikolojik danışma çalışmalarının ilk konusunu, bu tutum ve davranışların yerine, hangi tutum ve davranışların geçmesi gerektiğinin belirlenmesi oluşturmalıdır.

8. Bu tür okullarda, kendilerine özgü özellikleri doğrultusunda eğitilebilmeleri için öğrencilerin bilgi ve becerilerini geliştirici çalışmalara yer verilebilir. Böylece öğrencinin bedensel, bilişsel, toplumsal ve duygusal yönleriyle bir bütün olarak gelişimine yardım edebilme olanağı yaratılabilir.

9. Sınıf rehber öğretmenlikleri, etkin bir biçimde çalıştırılabilir.

10. Öğretmen ve yöneticiler, gereksinim duydukları rehberlik ve psikolojik danışma konularını, okulda düzenleyecekleri toplantılarda tartışabilirler.
11. Okullarımızın büyük bir çoğunluğunda her yıl öğrencilerin sağlık muayeneleri yaptırılabilir ve elde edilen sonuçlar, öğrencilerin kişisel dosyalarına işlenerek bunlardan yararlanılabilir.
12. Problem taraması yapılarak, okul öğrencilerinin çoğunluğunu rahatsız eden sorunlar saptanabilir ve bunların çözümü yolunda çaba gösterilebilir. (Bu amaçla yapılan problem taramada öğrencinin kimliğini belirtmesi istenmez).
13. Yakın ve uzaktaki okullarda bu konuda yapılmakta olan çalışmalar incelenebilir.